vorige naam / volgende naam / namenlijst
Deze pagina wordt momenteel geredigeerd. Correcties en aanvullingen kunt u melden aan de redactie, via webmaster@herdenkingleiden.nl
Leman (Leo) Auerhaan
24-11-1922 Amsterdam
31-07-1944 Auschwitz
Weeshuisperiode:
7-10-1929 – 25-11-1940
Foto: 1938
Ouders:
Abraham Auerhaan, Amsterdam 17-12-1885 – 30-12-1923 Amsterdam
Maria Wessels Amsterdam 21-2-1884 – overleefde de oorlog
Zij hertrouwt (20-2-1935) met: Abraham de Ridder Leiden 26-3-1880 – [niet joods]
Broers en zusters:
Mozes Auerhaan Amsterdam 10-8-1907 – 14-10-1941 Mauthausen
Henriette Auerhaan Antwerpen 8-7-1910 – overleefde de oorlog
Rebecca Auerhaan Altona 8-1-1913 – 1-2-1941 Amsterdam
Emanuel Auerhaan Hamburg 24-7-1914 – 28-5-1935 Apeldoorn
Samuel Auerhaan Amsterdam 17-4-1917 – overleefde de oorlog
Biografie:
Leman die zich Leo noemt is één jaar oud als zijn vader op 38 jarige leeftijd overlijdt in december 1923. Hij heeft drie oudere broers Mozes (1907), Emanuel (1914) en Samuel (1917) en twee oudere zusjes Henriëtte (1910) en Rebecca (1913). De kinderen worden na het overlijden van hun vader in pleeggezinnen ondergebracht. Leo woont eerst een aantal jaar bij zijn moeder en in een pleeggezin en komt daarna in het Joods Weeshuis in Leiden. Dankzij de nieuwbouw van het Joods Weeshuis is er in 1929 plaats voor hem. Hij blijft tot z’n achttiende in het weeshuis.
Piet de Vries, een vriend van Leo uit het Joods Weeshuis, herinnert zich dat Leo na z’n schooltijd bij de leermakerij van de firma Brussé op de Middelweg werkte. De firma was gespecialiseerd in het maken van paardentuig. Leo nam geregeld werk mee naar huis: draden die met pek ingesmeerd moesten worden en passanten (de leren ringetjes om een riem) die hij moest naaien. De andere jongens hielpen hem daarmee. Na zijn vertrek uit het weeshuis komt hij weer in Amsterdam te wonen, op Korte Meerhuizenstraat 6 – het adres dat hij ook opgeeft bij aankomst in Westerbork.
In 1939 woonde zijn broer Samuel die fabrikant van lederwaren en reiziger was, ook op dit adres maar als Leo daarheen verhuist kort na zijn 18e verjaardag in november 1940, komt hij bij zijn oudere zus Jet te wonen. Volgens An Huitzing (Joods Monument 9 augustus 2021) waren Leo en Jet zeer op elkaar gesteld. Jet was inmiddels getrouwd met Louis Pimentel en had twee dochtertjes, Selma en Miep.
Zijn moeder hertrouwde in 1935 met Abraham de Ridder, een niet-joodse man. Zij overleefde de oorlog, evenals twee van Leo’s broers en zussen te weten Samuel en Henriette (Jet). Zijn zus Rebecca is jong overleden op 28 jarige leeftijd.
De oudste broer Mozes (1907 – 1941) was elektricien. Hij is in 1941 in Mauthausen omgekomen. Mozes (Maurits, in het dagelijks leven Maup) Auerhaan is opgepakt op zaterdag 22 februari 1941 met de groep van 425 Joodse mannen die gearresteerd zijn bij de eerste razzia’s in Amsterdam, na de rellen en gevechten rond het Waterlooplein en in de Pijp. Hij behoorde tot de groep die via Schoorl eerst naar Buchenwald gestuurd werd en daar onder zeer zware omstandigheden in de steengroeve moest werken. Vandaar werden hij en de andere overlevenden op 22 mei 1941 naar Mauthausen gestuurd waar opnieuw een steengroeve op hen wachtte. Maup heeft het nog tot oktober 1941 volgehouden. (bron: Joods Monument)
Dat Mozes in februari 1941 is opgepakt, is door zijn zus Henriëtte (Jet) Pimentel-Auerhaan verteld op 5 november 1943 in een gesprek met H. Calmeyer. (bron Joods Monument, An Huitzing)
“Nadat Leo op 31 maart 1942 gedwongen in het Joodse Werkkamp Kremboong – niet ver van Westerbork – moest wonen en werken, onderhielden broer en zus een intensieve briefwisseling. Jet stuurde Leo pakjes en zolang hij in Kremboong was, deed zij zijn was. In Kremboong werkten de mannen aan het ontginnen van de heide, in dienst van de Nederlandse Heidemij, die graag van deze goedkope arbeid gebruik maakte. Zoals in alle Joodse werkkampen in Nederland was de kok de baas. Die van Kremboong was schappelijk. Leo had er geen slechte tijd. Hij slaagde er zelfs in om daarvandaan zijn familie in Amsterdam te helpen.” (An Huitzing, JM) Onderaan deze pagina staan enkele foto’s van Leo in het werkkamp Kremboong.
“Op 18 juli 1942 werd het kamp opgeheven en moest Leo met zijn collega’s naar Westerbork lopen. In Westerbork werd aan hen gevraagd of ze vrijwillig naar ‘een werkkamp in het Oosten’ wilden gaan en bijna had Leo dat gedaan, maar een telegram van Jet weerhield hem daarvan. Hij schrijft over vrienden die wel gingen. Ondertussen heeft zijn familie een omvangrijke Calmeyer-procedure lopen, die uiteindelijk de meerderheid van de familieleden redt. Maar Leo niet. Hij houdt het lang in Westerbork uit, omdat hij zich daar telkens nuttig weet te maken in diverse baantjes. Uiteindelijk wordt hij op 3 maart 1944 naar Auschwitz gestuurd waar hij nog een paar maanden in leven is gebleven. “ (An Huitzing, JM)
Leo is korte tijd verloofd geweest met Ro Cosman. Een maand na hun verloving op 1 maart 1942 (zie advertentie in het Joodsche Weekblad hieronder) vertrok Leo gedwongen naar werkkamp Kremboong. Ro of Roosje werkte als hulp in de huishouding. Hun verloving is door de omstandigheden van korte duur geweest. Ro is op 18 jarige leeftijd vermoord in Sobibor op 4 juni 1943.
14 juni 2023:
Bij het voormalig Joods Weeshuis in Leiden werd een Stolperstein geplaatst voor Leo Auerhaan. In de toespraak die daar werd gehouden komt Leo aan het worod in brieven en briefkaarten. De toespraak is hier terug te lezen.
Leiden, 3 september 2022, Nora Kornalijnslijper
Foto’s en documenten:
Groepsfoto voorjaar 1933 Op de tweede rij van achter, tweede van links: Leo Auerhaan
Groepsfoto 1934, Leo aan de rechterkant, links naast de jongen met de grote witte kraag.
Zomer 1934, Leo aan de rechterkant op zijn knieën.
Briefje van Leo aan de heer Levisson ter gelegenheid van diens verjaardag (1938)
Leo Auerhaan op 16 jarige leeftijd (1938)
Roosje (Ro) Cosman, de verloofde van Leo.
De advertentie in de krant van de verloving van Leo en Ro.
Leo is de tweede van links (fotograaf Herman Vogel, privécollectie B. Vogel)
Leo is de tweede van rechts (Fotograaf Herman Vogel, privécollectie B. Vogel)
Leo is de eerste van links (Fotograaf Herman Vogel, privécollectie B. Vogel, ‘in de kamer’)
Leo Auerhaan – archief familie Auerhaan
Leo had twee kaarten bij de Joodse Raad, hierbij de voor- en achterzijde van de kaarten.
Joodsmonument.nl: Leman Auerhaan
Language: English